• شهرستان پارس آباد با مساحتی بالغ بر 1383 کیلومتر مربع در 235 کیلومتری شمال شرقی اردبیل و 70 کیلومتری دریای خزر واقع شده است.

 

• از نظر جمعیتی دومین شهر استان اردبیل است و جمعیتی در حدود 160000 نفر دارد. دارای 4 بخش ، 5 دهستان و 334 آبادی است.

• دشت مغان تا اوایل دوران زمین شناسی بصورت کلی سنکلینال و در زیر آب بوده و از نیمه دوم دوران سوم به بعد در اثر کاهش تدریجی آب جلگه وسیع بین رود کر و ارس بوجود آمده است.

 

• پایین ترین ارتفاع آن از سطح دریا 40 متر می باشد و بالاترین نقطه آن ارتفاعات کوههای خروسلو با 1330 متر ارتفاع است.

• اقلیم منطقه نیمه خشک و معتدل با هوای گرم و مرطوب در تابستان و زمستان های معتدل و مرطوب می باشد.

 

• متوسط بارندگی سالانه 299 میلیمتر بوده که میزان آن از شمال به جنوب افزایش می یابد.

 

• حداکثر دمای ثبت شده 42 درجه در تیرماه و حداقل آن 16- درجه در دی ماه بوده است.

 

• میانگین تبخیر سالانه 1486/5 میلیمتر و رطوبت نسبی آن حدود 70% است.

 

• متوسط تعداد روزهای یخبندان 68 روز در سال می باشد.

 

• جهت غالب بادهای منطقه شمال شرق و جنوب شرقی است.

 

• میانگین سرعت باد 3/5 متر در ثانیه است.

 

• اراضی جنگلی شامل 1380 هکتار جنگلهای طبیعی و دست کاشت حاشیه رود ارس بوده که بصورت درختان و درختچه های گز، بید ، سنجد، تمشک وحشی و صنوبر می باشد و از مهمترین زیستگاههای حیات وحش منطقه به شمار می رود.
• مراتع منطقه مغان یکی از بهترین مراتع زمستانی ایران به شمار می رود که مساحت آن بالغ بر 65 هزار هکتار بوده و پوشش گیاهی غالب آن درمنه و از گیاهان همراه می توان به گیاهان خانواده گندمیان، لگومینوز و مرکبان اشاره نمود که متاسفانه در سالهای اخیر با تبدیل آن به اراضی کشاورزی و ظرفیت مازاد چرای بی رویه دام باعث تخریب آن گردیده است.

• با توسعه منابع آب و ایجاد سد مخزنی و کانالهای انتقالی و شبکه های آبیاری کشاورزی، دشت با توسعه فراوانی روبرو شده و به یکی از قطبهای پیشرفته کشاورزی تبدیل شده است. کل اراضی کشاورزی شهرستان پارس آباد هکتار بوده که شامل اراضی زیرکشت دیم و آبی می باشد. انواع غلات و محصولات صنعتی و محصولات لیفی و علوفه ای از تولیدات این منطقه است.

• این شهرستان دارای زیستگاه های خشکی ( اراضی کشاورزی ، مراتع و اراضی جنگلی ) و آبی ( تالاب ها و سدها ، رودخانه ها و کانال های آبیاری و زهکش ها) بوده و از تنوع اکوسیستمی خوبی برخوردار است.

 

• زیستگاه مناسبی برای انواع پستانداران، پرندگان وحشی، آبزیان، دوزیستان و خزندگان می باشد.

 

• حدود 14% پستانداران ایران (22 گونه) در این منطقه شناسایی شده است.

 

• یک گونه شاخص از پستانداران منطقه (آهوی مغان) به علت تبدیل مراتع به اراضی کشاورزی و تخریب زیستگاه، شکار بی رویه و حضور وسایط نقلیه از جمله موتورسیکلت و عوامل نامساعد اقلیمی از بین رفته است.

 

• از گونه شاخص پستانداران منطقه می توان گربه جنگلی و از گونه آبزیان می توان نوتریا را نام برد.

 

• 11 گونه از ماهیان،6 گونه از دوزیستان و 15 گونه از خزندگان در این منطقه زیست می کنند.

 

• دشت مغان یکی از بهترین زیستگاه های پرندگان مهاجر و آبزی می باشد. بطوریکه از 517 گونه پرنده شناسایی شده در ایران 208 گونه پرنده در این منطقه شناسایی شده است.

 

• از پرندگان شاخص و بومی حمایت شده دراج و قرقاول را می توان نام برد.

 

• از پرندگان مهاجر آبزی می توان به پلیکان پاخاکستری، غاز پیشانی سفید کوچک، عروس غاز، باکلان کوچک، اردک بلوطی، قوی فریادکش و گنگ، فلامینگو، اردک چشم طلایی، اردک مرمری و اردک تاجدار اشاره نمود.

 

• از گونه شاخص دشت زی می توان زنگوله بال (مزمک) را نام برد.

 

• تالاب سد اصلاندوز
• دریاچه شهرک کشت و صنعت مغان
• تالاب تپراق کندی
• رودخانه ارس و تالابهای حاشیه ای آن
• رودخانه دره رود
• کانال های آبرسانی و زهکش ها

• این تالاب در 53 کیلومتری شهرستان پارس آباد و 3 کیلومتری غرب اصلاندوز واقع شده است و یکی از زیستگاه های بسیار مهم حیات وحش استان می باشد. مساحت بیشینه آن حدود 100 هکتار و ارتفاع آن از سطح دریا 140 متر است.

 

• از گیاهان محدوده تالاب، لویی، علف هفت بند، نی، آلاله، جوی وحشی و کاسنی و از درختان و درختچه های حاشیه ای بید، گز، صنوبر و تمشک وحشی را می توان نام برد.

• 62 گونه پرنده آبزی و کنار آبزی و خشک زی
• 11 گونه ماهی گرمابی از خانواده کپور ماهیان
• 11 گونه خزنده
• یک گونه پستاندار آبزی و 5 گونه پستاندار خشک زی بزرگ جثه و تعدادی جوندگان کوچک
• 3 گونه دوزیست

• در 35 کیلومتری جنوب غربی پارس آباد واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا 138 متر و مساحت بیشینه آن 150 هکتار می باشد که با هدف ذخیره آب و آبیاری بصورت سد خاکی بر روی دره های موجود در منطقه احداث گردیده است و محیط زیست مناسبی برای انواع پرندگان و جانوران آبزی می باشد.

 

• 33گونه از پرندگان، 7 گونه از کپور ماهیان ، 5 گونه دوزیست و خزنده در این تالاب شناسایی گردیده است.

• این رودخانه دایمی بوده و به همراه جنگل پرپشت حاشیه ای آن یکی از زیستگاه های مهم حیات وحش منطقه محسوب می گردد.

 

• از لحاظ تامین آب کشاورزی و عمران و آبادانی منطقه نقش بسیار مهم و حیاتی را داراست.

 

• حوزه آبخیز آن در کشورهای ترکیه، ارمنستان، جمهوری آذربایجان و ایران و سرچشمه آن در کشور ترکیه قرار دارد.

 

• 41% از حوزه آبخیز ارس در ایران قرار گرفته که 16% از آب رودخانه را تامین می نماید.

 

• طول این رودخانه در محدوده شهرستان پارس آباد حدود 62 کیلومتر بوده و از سد اصلاندوز شروع و در پایین دست تازه کند قدیم وارد خاک جمهوری آذربایجان می شود.

 

• در سال 1394 با تلاش های انجام گرفته، یک واحد سیستم آنلاین سنجش آلودگی آب رودخانه به ارزش 125 میلیون تومان خریداری و بر روی رودخانه ارس نصب شد.

 

• حوزه آبخیز این رودخانه را دامنه های شمال شرقی و جنوبی سبلان تشکیل می دهد. سرشاخه این رودخانه بالغلوچای می باشد که در طول مسیر،اهرچای نیز به آن پیوسته نهایتاً در اصلاندوز وارد رودخانه ارس می گردد. رژیم آبی این رودخانه برفی و بارانی می باشد.

• طبق مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست کلیه نوار مرزی کشور از جمله منطقه مغان به عرض هفت کیلومتر از سال 1382 بمدت 7 سال منطقه شکار ممنوع اعلام گردیده است

 

• نظر به اهمیت اکولوژیکی و بیولوژیکی محدوده مذکور خصوصاً بدلیل وجود رود ارس و حاشیه جنگلی آن بعنوان زیستگاه مهم و وجود حیات وحش شاخص از جمله پرندگان حمایت شده بومی (دراج و قرقاول) و وجود سایر حیوانات وحشی و پوشش گیاهی متنوع، ارتقاء سطح مدیریتی و حفاظتی ان را به مناطق حفاظت شده ضروری می نماید.

• منطقه حفاظت شده مغان با مساحت 35000 هکتار و در جنوب غرب بخش اصلاندوز از توابع شهرستان پارس آباد و غرب بخش قشلاق دشت از توابع شهرستان بیله سوار، در شمال استان اردبیل واقع گردیده است.

 

• این محدوده دارای 16 آبادی با تعداد کمتر از 20 خانوار، 11 آبادی بین 20 تا 50 خانوار و دو آبادی با 50 تا 100 خانوار می باشد.